HIRİSTİYANLIK'TA ORUÇ
Hıristiyanlık'ta da oruç farz
Hıristiyanlık'ta oruç Kilise'nin üçüncü emridir. Kuran'ın bildirdiğine göre
oruç Hıristiyanlara da farz kılınmıştır. Hıristiyanlık'ta oruç ve perhiz
aynı anlamda kullanılır. Orucun amacı, işlenmiş günahların cezasını bu
dünyadan çekmeye başlamaktadır. İncil, oruca büyük önem verir ve övgüyle
bahseder. Ancak orucun zamanı, uyulacak kurallar Hıristiyan mezhepleri
arasında farklılık gösterir
Hıristiyanlık'ta oruç tutma yaşı 21'de başlar. Hıristiyanlar, 60 yaşına
kadar oruç tutar. Oruç konusunda 1966 yılında alınan Roma kararlarında bu
konu yazılı olarak belirtilmiştir. Bir Hıristiyanın perhiz için ise, en az
14 yaşında olması gerekir.
Hıristiyanlıkta iki çeşit oruç bulunur. Okaristi orucu yani şükran orucu ve
ekleziyastik oruç yani kilise orucu. Bu iki çeşit orucu Katolik'ler tutar,
Protestanlar tutmaz. Hıristiyanlık, çarşamba, cuma ve cumartesi günleri ile
bazı yortuların arefe günlerinde oruç tutmayı teşvik eder. Hıristiyan
inancına göre, Hz. İsa, çarşamba günü ele verilmiş, cuma günü çarmıha
gerilmiş ve cumartesi günü de gömülmüştür.
Hıristiyanlıkta Hz. İsa'nın öldükten sonra dirildiği ve göğe çıkarıldığına
inanılan Paskalya'da oruç tutulması önemlidir. Paskalya öncesinde iki gün
oruç tutmak dindar Hırıstiyanlar arasında yaygın bir uygulamadır.
MUSEVİLİK'TE ORUÇ
Musevilik'te oruç: Yom Kippur
Tevrat'ta bazı günlerde oruç tutulması emredilmektedir. Yahudilikte oruç
nefsi terbiye etme ve bazen de acı çekme aracı sayılırken, bazen de Allah'a
yaklaşma aracı olarak kabul edilmektedir. Tevrat'a göre, Hz. Musa Tur
Dağı'nda 40 gün 40 gece kalmış ve bu süreyi oruç tutarak geçirmiştir.
Arabistan'ın çeşitli bölgelerinde yaşayan Yahudiler oruç tuttuklarında
yatsıdan sonra da bir şey yemezlerdi. Hatta bazı Müslümanlar da oruçla
ilgili ayetler tamamlanmadan önce aynı Yahudiler gibi hareket ederdi.
Babil döneminde matem ve üzüntü sembolü olarak oruç tutulurdu. Yahudiler,
Allah'ın kendilerine felaketler verdiğine inandıkları dönemlerde sürekli
oruç tutardı.
Yahudilikte oruca çocuklar, 12'nci yaşlarından bir ay alınca başlar.
Yahudilik'te tutulması gerekli görülen tek oruç Yom Kippur adı verilen
keffaret orucudur. Kippur pişmanlık anlamındadır. Yahudiler bu günde
günahlarından pişman olurlar. Allah da onları affeder. Yom Kimpur
İbranice'de 'tövbe günü' anlamındadır.
Yahudilerin en büyük ibadet günlerinden olan Kippur, büyük oruç günü olarak
kabul edilir. Yom Kippur denen ve 19 Nisan'da başlayıp ve bir hafta süren
Pesah Bayramı orucu ise genellikle Hamursuz Bayramı'ndan sonra gelen
pazartesi ve perşembe günleri tutulur.
Yahudilikte Yom Kippur'da oruç tutmak şarttır. İmsak önceki akşam güneş
batarken başlar. O gece ve ertesi gün ilk iki yıldız görününceye kadar da
yemek içmek yasaktır. Bu süre yaklaşık 25 saattir. Yom Kippur orucunun Hz.
Musa'nın Allah'tan buyruklarını almak üzere Tur Dağı'na gittiğinde
Yahudilerin altın bir buzağıya tapınmalarından ötürü tutulduğu
anlaşılmaktadır.
Yahudiler Babil dönüşünden sonra Kudüs'ün tahrip edilmesi ve diğer
felaketler nedeniyle dört ayrı oruç daha ortaya çıkarmışlardır. Bazı Talmud
yorumcuları bu 4 orucun, başka devletlerin himayesi altındaki Yahudiler
tarafından tutulması gerektiğini aksi takdirde gerekli olmadığını belirtir.
Yahudilerde oruç genellikle şafağın sökmesinden ilk yıldızın görülmesine
kadar sürer. Ancak Yom Kippur gibi bazı oruçlar ile bir akşamdan ertesi
akşama kadar devam eder.
DİĞER DİNLERDE ORUÇ
Nirvana'nın yolu oruçtan geçer İnsanlık tarihinde dinlerin neredeyse tümünde
oruç tutmak yer alır. Semavi dinlerin dışındaki dinlerde de orucunu önemli
bir yeri vardır. Örneğin Budizm'in kurucusu Buda, 'kurtuluşa' yani
Nirvana'ya ulaşmanın yolunun arzulardan vazgeçmekten geçtiğini vurgular.
Bunun pratik yolu da oruç tutmaktır. İşte bazı dinlerde orucun yeri:
Hinduizm'de oruç: Hint dinlerinden Hinduism'de oruç nefsi terbiye için yılın
belirli aylarında ve günlerinde oruç tutulur. İbadet amacıyla duaların
okunduğu günlerde oruç tutulması gerekir. Hinduizm'de oruç genellikle
belirli bazı besinleri yememe, yani bir çeşit perhiz şeklindedir.
Taoizm'de oruç: Doğu kültürlerinin dinlerinden Taoizm'de oruç, daha geniş
bir anlamda ele alınmıştır. Burada oruç, sağlığı koruma ve böylece
yaşlanmayı geciktirme özelliğiyle ön plana çıkar. Çinliler ayrıca, büyük
bayram günleri ile kötülüklerin arttığı dönemlerde de, kendilerini korumak
için oruç tutarlar.
Brahmanizm'de oruç: Güney Asya Hint dinlerinden Brahmanizm'de her ayın 12 ve
13'üncü günlerinde oruç tutmak gelenektir. Brahmanizm'de yaşlılar hastalar
ve çocuklar dahi oruçtan muaf değildir. Bazıları insani isteklerini yenmek
için 15 gün boyunca oruç tutar. Bu süre içinde bir yudum sudan başka bir şey
yiyip içmeleri orucu bozar.
Jainizm'de oruç: Hint dinlerinden Jainizm'de orucun kuralları daha serttir.
Jainistler kesintisiz olarak 40 gün oruç tutarlar. Bu dinin kurucusu
Mahavira'nın (M.Ö 599-527)) kendisine işkence yaparak dinde yüksek dereceye
ulaşmaya çalıştığı, et ve yumurta yemediği ve hatta ölünceye kadar da oruç
tuttuğu söylenmektedir.
Budizm'de oruç: Güneydoğu Asya dinlerinden Budizm oruca en fazla önem veren
dinlerdendir. Budizm'in kurucusu Buda'ya göre, ne dünyaya bağlanmak ne de
dünyadan vezgeçmez gerekir. Bu amaca ulaşmak için koyduğu kuralların
birincisi ise, her iki ayda bir oruç tutmak ve bu süre içinde de toplum
içinde tüm günahlarını itiraf etmektir. Buda'ya göre sonsuz kurtuluşa, yani
Nirvana'ya engel olan tek şey arzulardır. Kurtuluş ancak arzuları
terketmekle sağlanır. Ve arzulardan kurtulmanın birinci yolu da oruç
tutmaktır.
Maniheizm'de oruç: Manilikte oruç, ışığı gönderen güneş ve aya dua etmek
amacıyla tutulur. Babil ve Asurluların da orucu büyük önem verdiği bilinir.
Eski Mısır'da ise oruç genellikle dini bayramlarda tutulur.
Avrupa yerel dinleri: Keltler'in oruç tuttuğu, eski Roma ve Yunanlıların da
orucu felaketlerden kurtulmak için bir yol olarak kabul ettiği bilinir.
