İmam Âzam'ın
zekâsının üstünlüğüne delâlet eden olaylardan biri de şudur: Hasan b.
Ziyad'ın naklettiğine göre, bir kimse bir yerde bir miktar para defnedip
sonradan bu malı nerede gömdüğünü unutmuş. Bunu nasıl bulacağını İmam Âzam
Hazretlerinden sorunca,
“Gece sabaha kadar namaz kıl, inşallah bulursun.” demiş. Bu tavsiye üzerine
o kişi gece namaz kılmaya başlamış ve gecenin dörtte biri olunca parasını
nereye gömdüğü hatırına gelmiş. İmam Âzam'dan bunun hikmetini sormuşlar ve
şöyle cevap vermiş:
“Şeytan aleyhillâne (Allahın laneti ona olsun) gece sabaha kadar namaz
kılmaya rıza göstermez, onu mutlaka bu işten meneder (engeller) . Bu sebeple
hatırına getirir.”
Yine cimri bir kimse malını bir yerde gömmüş, fakat bir müddet sonra gidince
bu parayı yerinde bulamamış, çıkarıp almışlar. Hasis bir kimse olduğu için
buna fazla üzülmüş ye nerede ise ölecek duruma gelmiş. Bazı dostlarının
tavsiyesiyle İmam Âzam Hazretlerine müracaat edip bir çare bulmasını rica
etmişler. Bunun üzerine İmam Âzam Hazretleri:
“Bana yerini gösterin.” demiş ve göstermişler. İmam Âzam başka bir vakitte o
yere gelip burada bazı kimselerin mantar devşirdiklerini (topladıklarını)
görmüş. Yanlarına yaklaşıp bunlardan birine:
“Siz burada her zaman mantar devşirir misiniz?”diye sormuş. Adam da:
“Evet, her zaman devşiririz,” cevabını vermiş. İmam Âzam:
“Hepiniz birlikte toplayıp sonra taksim mi edersiniz?” diye soru sorunca:
“Hayır, herbirimiz ayrı ayrı kendi hesabımıza devşiririz.” demiş. İmam Âzam
tekrar sordu:
“Hepiniz buradan beraber mi ayrılırsınız?” Adam cevap verdi:
“Hepimiz beraber gideriz, fakat şu adam her zaman geri kalıp bizden sonra
gider.” demiş. Bunun üzerine İmam Âzam bir kenarda oturup dağılmalarını
beklemiş. Herkes gidip sadece o kimse kalmış. Bu sırada İmam, o zatın yanına
yaklaşıp:
“Bu yerde bir adam bir miktar para gömmüş, bu parayı sen çıkarıp almışsın,
hem aldığını görmüşler ve şahitlik ediyorlar. Başkaları duymadan harcadığın
sana kalsın sahibi onu bağışlar, gerisini ver.” demiş. Adamı bu söz
karşısında korkup aldığı parayı getirip İmam Azam’a teslim etmiş. O da
sahibine vermiş. Bu olayın sırrını açıklarken İmam Âzam Hazretleri şöyle
diyor:
“Görmüşler” sözümden maksadım Allah Teâlâ'dır. Çünkü Allah Teâlâ kullarının
yaptığı bütün işleri görür.”.
Fıkh-ı Ekber Şerhi-Al-i El
Kari
