|
Rusya Federasyonu Kruşçev'le birlikte merkeziyetçilik nisbeten azaldı ve cumhuriyetlerde ve özerk bölgelerde özerk eğitim kurumları kuruldu. Bu da Rus asıllı olmayan Kafkas kökenli bir entellektüel kesimin oluşmasını sağladı. Bir şey daha sağladı tabii: Milliyetçi muhalifler. Daha fazla söz hakkı için direnç başladı. Moskova bu direnci 1970'ten sonra yine baskıyla kırmaya çalıştı. Gelgelelim tek sorun kültür değildi. Merkezi plan ekonomisinin krizi, işsizlik, ekolojik sorunlar saklanamaz hale geldi. Gorbaçov reformlarının nisbeten rahat zemininde Kafkas halkları açık şekilde örgütlenebildi. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla ok yaydan çıktı. Ermenistan ve Gürcistan, sovyetler resmen çökmeden 1990'da, Azerbaycan 1991'de bağımsızlıklarını, özerk bölgeler cumhuriyet olduklarını ilan etti. Etnik çatışmalar başladı. 1991-92'de 16 Kuzey Kafkasyalı etnik topluluk "Kafkas Dağlı Halkları Federasyonu" oluşturdu. Kendini anlaşmazlıkları çözen bir meclis olarak tanımlayan Federasyon, aynı zamanda çok uluslu bir devletin çekirdeği atmak isteğini ortaya koydu. Çeçenistan'dan sonra Dağıstan'da İslâm devletini kurdu. |
ÇEÇENYA Statü: Bağımsız cumhuriyet Başkent: Grozni Yüzölçümü: 16 bin 100 kmkare Nüfus: 1.2 milyon (Geçen yüzde 61. Rus yüzde 24. diğer % 15) . Din: Sünni Islam, Ortodoks. İNGUŞYA Statü: Cumhuriyet Başkent: Nazran Yüzölçümü: 3 bin 200 kilometre kare Nüfus: 150 bin Din: Sünni İslam. DAĞISTAN Statü: Cumhuriyet Başkent: Mahaçkala Yüzölçümü: 50 bin 300 kilometre kare Nüfus: 1 milyon 802 bin 188 (Avarlar yüzde 27, Darginler yüzde 16, Kumuklar yüzde 13, Lezgiler yüzde 11, Ruslar yüzde 9, Laklar yüzde 5, Tabasaranlar yüzde 4, Azeriler yüzde 4, Çeçenler yüzde 3, diğerleri yüzde 6.) Din: Sünni İslam. KUZEY OSETYA Statü: Cumhuriyet Başkent: Vladikafkas Yüzölçümü: 8 bin kilometre kare Nüfus: 632 bin 128 (Osetler yüzde 43, Ruslar yüzde 30, İnguşlar yüzde 5, Ermeniler yüzde 2, Gürcüler yüzde 2, Ukraynalılar yüzde 2, diğerleri yüzde 6.) Din: Ortodoks/İslam. KABARDEY BALKARYA Statü: Cumhuriyet Başkent: Nalçik Yüzölçümü: 12 bin 500. kilometre kare Nüfus: 784 bin (Kabardey yüzde 48, Ruslar yüzde 32, Balkarlar yüzde 9, Ukraynalılar yüzde 2, Osetler yüzde 1, Almanlar yüzde 1, diğerleri yüzde 6) Din: Sünni İslam, Rus Ortodoks. KARAÇAY ÇERKESYA Statü: Cumhuriyet Başkent: Cherkessk Yüzölçümü: 14 bin 100 kilometrekare Nüfus: 431 bin (Ruslar yüzde 42,5, Karaçaylılar yüzde 31, Çerkesler yüzde 9.6 Ahbazlar yüzde 6.5, Nagoylar yüzde 3, ayrıca Ukraynalılar, Osetler,Tatarlar, Ermeniler, Yunanlar, Belaruslar, Kabardeyler) Din: Rus Ortodoks, Sünni İslam. ADIGEY Statü: Cumhuriyet Başkent: Maykop Yüzölçümü: 7 bin 600 kilometre kare Nüfus: 137 bin (Rus yüzde 68, Adıgey yüzde 22, Ukraynalı yüzde 3 ve Tatar, Beyazrus, Alman, Yunan, Çingene) Din: Karışık. KRASNODAR Statü: Bölge Başkent: Krasnodar Yüzölçümü: 75 bin km.kare Nüfus: 47.7 milyon (Rus ve Ukraynalı yüzde 90) Din: Rus Ortodoks. STAVROPOL Statü: Bölge Başkent: Stavropol Yüzölçümü: 65 bin 500 km.kare Nüfus: 2.5 milyon.(Rus ve Ukraynalı yüzde 90) Din: Rus Ortodoks. GÜRCİSTAN Başkent: Tiflis Yözülçümü: 69 bin 700 kim. kare ; Nüfus: 5.48 milyon (Gürcü yüzde 70, Ermeni yüzde 8, Azeri yüzde 6, Ruslar yüzde 6, Oset yüzde 3, Ahbaz yüzde 1.7, diğerleri yüzde 5) Din: Gürcü Ortodoks. GÜNEY OSETYA Statü: Özerk bölge Yüzölçümü: 3 bin 900 kilometre kare Nüfus: 99 bin (Oset yüzde 65.5. Gürcü yüzde 30. diğerleri yüzde 4.5) Din: Rus Ortodoks, Gürcü Ortodoks. ABHAZYA Statü: Özerk Cumhuriyet Başkent: Suhumi Yüzölçümü: 8 bin 600 kilometre kare Nüfus: 525 bin (Gürcü yüzde 46, Ahbaz yüzde 17, Ermeni yüzde 14.5, Rus yüzde 12) Din: Gürcü Ortodoks, Rus Ortodoks, Ermeni Gregoryen,Sünni İslam. ACARA Statü: Özerk Cumhuriyet Başkent: Batum Yüzölçümü: 3 bin kilometre kare Nüfus: 392 bin (Acara yüzde 40, Rus yüzde 8, Ermeni yüzde 4) Din: Sünni İslam, Rus Ortodoks. ERMENİSTAN Başkent: Erivan Yüzölçümü: 29 bin 800 kilometre kare. Nüfus: 3 milyon 361 bin 453 (Ermeni yüzde 94 Azeri yüzde 3, Rus yüzde 2, diğer yüzde 2) Din: Ermeni Apostolik ve Katolik Kiliseleri. AZERBAYCAN Başkent: Bakü Yüzölçümü: 86 bin 600 kilometre kare Nüfus: 7 milyon 2 bin 739 (Azeriler yüzde 83, Ermeniler yüzde 6, Ruslar yüzde 6, Lezgiler yüzde 2, diğerleri yüzde 4) Din: Şii Müslüman. KARABAĞ Statü: Bağımsız cumhuriyet Başkent: Spanakert Yüzölçümü: 4.400 kilometre kare Nüfus: 188 bin, (Ermeni yüzde 78, Azeri yüzde 22) Din: Ermeni Hıristiyan, Şii İslam. NAHCİVAN Statü: Özerk Cumhuriyet Başkent: Nahcivan Yüzölçümü: 5 bin 500 km.kare Nüfus: 300 bin. (Azeri yüzde 95, Ermeni yüzde 1 ) Din: Şii İslam, Ermeni Hıristiyan. |