|
"Vatan Bizim Içimizde
Yasar, Biz Onun Degil"
Soylu bir kimseyle sohbet ediyoruz. Bu zât Türkiye’nin
büyük sultâni II. Abdülhamid’in torunu Muhammed
Kubilay el-Bekrî Bey... Belki de o, üç kitada hüküm
sürmüs, etrafindaki insanlari ve dünyayi mesgûl etmis
aileden kalan son kisi.
Asil ve serefli bir aileden gelen Muhammed Kubilay Istanbul’da bulundugu
bir sirada ailesinin yasadigi saraylardan birini görmek ister. Bu
saray bir zamanlar onlarin mülkiyetinde idi. Fakat hilafet düstükten,
Sultan Abdulhamid öldükten ve Türkiye, cumhuriyete dönüstükten
sonra saraylar devletin mülkiyeti haline getirilmisti. Dolayisiyla
Muhammed Kubilay Bey de ailesinin yasadigi yerleri herhangi bir turist
gibi bilet kestirmesi gerekiyordu. Gerçekten de bilet kestirdi,
dedelerinin sarayina girdi ve sarayin hususiyetlerini incelemeye basladi.
Bu tuhaf bir seydi. Daha da tuhafi sarayda sergilenen seyler arasinda annesine
âid bir elbise gördü. Elbisenin altinda söyle yaziyordu:
"Bu elbise Sultan II. Abdulhamid’in torunu Adile Sultan’a
âiddir". O anda Muhammed Kubilay Bey’in gözlerinden
sicak damlalar süzüldü ve geçmisteki seref ve asâletini
yâdetmeye koyuldu. Çünkü o -binbir gece masallarinda
bile- bir kimsenin dedelerinin sarayini ve annesinin elbisesini parayla
görecegine inanamamisti.
Muhammed Kubilay Bey’in nesebi, annesi Adile Hanim Sultan vasitasiyla
Osmanli âilesine ulasiyor. Adile Sultan, Sultan II. Abdulhamid’in
torunudur. Sultan II. Abdulhamid pekçok defa evlenmis, kiz ve erkek
onbes çocugu olmustur. Kizlarindan birisi Muhammed Kubilay el-Bekrî
Bey’in anneannesi ve sözünü ettigimiz Adile Sultan’in
annesi Naime Sultan’dir.
Baba tarafindan âilesi ise meshur "el-Bekrî" âilesindendir.
El-Bekri ailesinin soyu Hz. Ebû Bekir’e kadar uzanmaktadir.
Geçmis âile büyüklerinin hepsi tarîkat mesâyihindandir.
Kendilerinin Kâhire’de Imâm Sâfîî’de
isimlerini tasiyan camileri bulunmaktadir.
Muhammed Kubilay el-Bekrî Bey, Türk bir kizla evlenmis, ondan
iki kizi ve bir oglu olmus. Simdi Ferah ve Lilyan adinda iki de torunu
var. Onlar Sultan Abdulhamid’in neslinin son demetini temsil ediyorlar.
Muhammed Kubilay el-Bekrî Bey’i daha yakindan taniyabilmek için
soruyoruz:
-Osmanli devletinin yikilmasindan sonra Osmanli ailelerinin baslarina gelenleri
anlatir misiniz?
-Gerçeklestirilen devrimlerden sonra Osmanli âilelerinin Türkiye’ye
girmesi imkânsiz hale geldi. Hatta uzaktan da olsa onlarla akraba
olanlar vatanlarina girmekten men edildiler. Iste bu dönemde annem
de Türkiye’den ayrildi, önce Fransa’ya ardindan da
Misir’a yerlesti. Bu arada Kral Faruk zamaninda kraliyet ailesiyle
iliskiler meydana geldi. Hatta bilfiil neseb ve hisimlik iliskileri kuruldu.
Annem Misir’da el-Bekrî âilesinden olan babamla tanismis
ve evlenmisler. Aile ferdlerinin çogunun basina gelen, babam Ahmed
el-Bekrî’nin de basina geldi. Sultan Abdulhamid’in ailesinden
olmasi sebebiyle Türkiye’ye girmesi yasaklandi. Fakat daha sonra
bu yasak kalkti ve Türkiye’ye girebildik.
Vatana girmenin yasaklanmasi Osmanli ailelerine vurulan darbenin en hafifiydi.
Sultan Abdulhamid’in bütün mülklerine el konuldu. Çocuklarinin
herbiri agir sikinlarla karsilastilar. Sunu da belirtmeliyiz ki mallarina
el konan yalniz Sultan Abdulhamid degildi. Sultan Resâd, son padisah
Vahdeddin gibi diger padisahlarin çocuklarinin hepsinin de mallarina
el konulmusdu.
-Anneniz Hafide Sultan o tarihlerde nerede ikâmet ediyordu?
-Sultan Abdulhamid tahttan indirildikten sonra Istanbul’un Asya yakasinda
Beylerbeyi sarayinda ikâmete mecbur edildi. Daha önce Yildiz
Sarayi’nda oturuyorlardi.
-Misir disindaki akrabalarinizla görüsüyor musunuz?
-Osmanli âilesi olarak iki yildir Istanbul’da toplaniyoruz.
Bu toplantilarda daha önce hiç görmedigim kimseler karsilasip
tanisma firsati buldum. Üç sene önce Orhan isimli, annemin
amcasinin oglunun Bulgaristan’da yasadigini ögrendim ve onun
yanina gittim. Göz yaslarinin tebessüme karistigi çok
samimi bir bulusma oldu. Birlikte Fransizca konusmaya basladik. Bir de
baktik ki ikimiz de Türkçe’yi gayet güzel konusuyoruz.
Bulusma biraz da gurbette vatan hatiralarina döndü.
Muhammed Kubilay Bey mühendislik yapiyor ve Kahire’de siradan
bir Misirli gibi yasiyor. Hayatindan da memnun. Kendisi için baska
bir vatan da tanimiyor. Misir onun dünyasi ve hayati. Türkiye’den
konustugumuz zamansa sesi titriyor, yüzü parliyor ve kelimelerinin
her biri su mânâyi te’yid ediyor: Vatan bizim içimizde
yasar, biz onun içinde degil.
(Mücîb Rüsdi tarafindan yapilan bu röportaj Arapça
haftalik Kelâmü’n-nâs dergisinin 17 Ekim 1997 tarihli
231. sayisinda nesredilmis, bazi tasarruf ve tashihlerle Ali Namli tarafindan
Türkçe’ye çevirilmistir.)
|