Burası YEMEN'dir..
17 Temmuz sabahı saat erken saatlerde Dubai Havaalanı'nda bir saat kadar duraklayan uçağımız Yemen'in başkenti San'a'ya indiğinde saat, sabah 04.30'u gösteriyordu. Pilot kabininden yapılan anonsta dışarda hava sıcaklığının 17 derece olduğu belirtiliyordu. Benim için süprizdi. Zira tamamen bir çöl sıcağı bekliyordum. Ama sonradan öğrenecektim ki San'a'nın deniz seviyesinden yüksekliği 2000 metre ve yıl boyu serin bir iklim hakim.
Genel İzlenimler.
San'a dünyanın en eski yerleşim
birimlerinden. Hz. Nuh'un oğullarından Sam tarafından Arap yarım adasında ki kafilelerin gözetilmesi maksadıyla kurulduğuna inanılıyor. Eski San'a'nın tamamen kendine özgün mimarisi var. Klasik Yemen ev lerinden oluşuyor. Evler gül kurusu rengindeki kızıl topraktan yapılmış. Tarz olarak İslam'dan önce buralarda var olan mimari tarzın devamı olduğu söyleniyor. Köy yaşantısına uygun ola rak yapılan bu evlerin birinci katları ge nel olarak çocuklar ve kadınlar için di ğer katlar ise misafirlerin ağırlanması için tahsis edilirmiş. Mefrec olarak bili nen en üst kısımlarda ise arkadaşlar bir araya gelerek muhabbet ederler. Dışardan bakıldığında kendine özgü süslemesi kendini gösterir. Ve şu anda burası turistik bir bölge olarak koruma ya alınmış. Yüksek bir binanın en üs tüne çıktığınızda karşınıza çıkan man zara adeta bir tabloyu andırıyor. Eski San'a'da sokaklar oldukça dar. Ancak tarihi günümüze taşıyan bu yapıları arasında kalan dar sokaklar otantik bir atmosfer kazandırıyor San'a'ya. Eski San'a'yı kuş bakışı seyredebilmek için elKasimi Oteli'nin merdivenlerini tır manırken San'a'nın bir başka yüzü ile karşılaşıyoruz. San'a'da birkaç ayak merdiven çıktığınız zaman soluk solu ğu kalıyorsunuz. Çünkü 2000 metre yüksekteki kentte oksijen azlığı var ve bu sizi etkiliyor. Bu yükseklik kentteki iklimi de doğrudan etkiliyor. Bunu kış ları daha iyi hissetmek mümkünmüş, Gece sıfırın altında 2-3 dereceye inen ısı gündüz 23 derecenin üstüne çıkarmış.
Cenbiye, erkeklerin süsü.
Sokakta, öncelikle Yemenliler'in giysileri dikkatimizi çekiyor. Kadınları ya tamamen ya da sadece gözlerinin bir kısmı görünecek kadar peçeli. Erkeklerin giysileri ise Arap kıyafeti olmakla birlikte diğer Arap ülkelerinin kıyafetlerinden çok farklı. Başlarını Araplar'a özgü örtü ile örtüyorlar. Kimileri ise pantolon yerine, bizim hamamlardaki peştemala benzeyen `fota' giyiyor. Erkeklerin ezici çoğunluğu yöresel adıyla cenbiye denilen geniş ağızlı hançer taşıyor. Erkeklerin vazgeçemedikleri cenbiyenin kabzası orijinal işlemelerle kaplı: Erkek çocukların da cenbiye giyme işi 12 yaşlarında başlıyor. Devlet yöneticilerinden cenbiyelerini yanlarından ayırmayanları var. Mesela Parlamentö Başkanı Abdullah Ahmar gibi. '
Savaşçı bir ulus.
Bu arada erkeklerin bir kısmı ise: başta Kaleşinkof olmak üzere muhtelif' otomatik silah taşıyorlar. Sokaklarda rahatlıkla silahları ile dolaşabiliyor insanlar. Silah, silah pazarında açıktan satılıyor. Tarih boyu savaşçı bir ulus olarak tanınan ve 17 milyon nüfusun yaşadığı ülkede 80 milyona yakın silah olduğu tahmin ediliyor. Özellikle düğünlerde otomatik silah sesinden ,durulmuyor. Her Cuma sabahı San'a da evlenen gençler San'a'nın 10 km dışında bir alana gidiyorlar ve burada yöresel oyunlarını oynayıp otomatik silahlarla atışlar yaptıktan sonra evlerine dönüyorlar. Burada kurulan tezgahlarda ise her türlü mermi satılıyor. Ünlü Rus silah ustası Kaleşinkof ölmeden önce Yemen'e gelmiş ve büyük bir törenle karşılanmış.
Yemen kadını.
Hâlâ geleneklerine bağlı olarak yaşayan Yemenli kadınlar, çarşafla Osmanlı'dan sonra tanışmış. Bir Yemenli, "Biz çarşafı bilmezdik. Bize Türkler getirdi" diyor. Sadece Taiz'de kadınların. yüzlerinin açık olduğunu farkettim.
Halk, kadın konusunda son derece hassas. Bir Yemenli "Bizde aile kutsaldır. Ne olursa olsun devlet bile evlerimize giremez" diyordu. Yemen'de bulunduğumuz sürede bize yardımcıolan turizm firmasının yetkilisi "Fotoğraf çekerken iki şeyi çekmeyin: Asker ve kadın" diye bizi uyarmıştı. Gerçekten de karşısında fotoğraf makinasını; gören kadın yolunu değiştiriyordu. Hatta dağda çobanlık yapan küçük kız, çocuklarını bile, fotoğraflarını çekmek için ikna etmekte güçlük çektim. ! Buna rağmen Yemenli kadın peçesiyle her türlü devlet dairesinde çalışabiliyor. Hatta daha yakın zamana kadar bayan tv sunucuları bile peçeliymiş. Yemen kanunlarında kadının siyasi hayata katılım hakkı olmasına
rağmen, siyasi partilerin üst düzey yöneticileri arasında kadın yok. Ancak resmi binalarda memur olarak çalışabiliyorlar.
Devamı var