* Bedruddin Zerkeşî ( 1344-1392m. ) |
Kitabiyat |
Tam adı, Ebû Abdullâh Bedruddîn Muhammed b. Abdullâh b. Bahâdır b. Abdullah ez-Zerkeşî'dir. Doğum ve vefat itibarıyla Mısırlı olup, Şafii mezhebine bağlı, Türk asıllı bir alimdir. O, imam ve allame olup, çeşitli kitapların musannifidir (derleyicisidir). Hicrî 745 (1344) senesinde doğmuştur. Cemâluddîn el-İsnevî (ö. 772/1370) ve Sirâcuddîn el-Bulkînî (ö. 805/1403) adlı iki şeyhinden ilim tahsil ettikten sonra Halep'e giderek orada Şeyh Şihâbuddîn el-Ezra'î'den (ö.783/1381) ilim tahsil etmiş; Dımaşk ve başka yerlerde hadis dinlemiştir. Fakih, usûlcü ve edip olan Zerkeşî, bu dalların her birinde üstün idi. Daha sonra ders verdi, müflülük yaptı, Karâfe-i Suğrâ'daki Kerîmuddîn Hankâhı'nın şeyhi oldu. el-Birmavi (ö. 831/1428) şöyle demektedir: "O, dünya meşgalelerinden elini çekmişti ve dünyevi ihtiyaçlarıyla işlerini gören akrabaları olduğu için hiçbir işle meşgul olmazdı." Hattı (yazısı) gerçekten çok kötü olduğundan yazısını okuyabilenler gayet azdı. 794 senesi, Receb ayının üçünde (26.05.1392 Pazar günü) Mısır'da vefat etti ve Karâfe-i Suğrâ'da Bektemir es-Sâkî (ö. 736/1335) Türbesi'nin yakınına defnedildi. Zerkeşî, daha çok fıkıh (hukuk), fıkıh usulü, hadis, Kur'an ve tefsir ilimleriyle iştigal etmiş (uğraşmış) ve geriye otuzdan fazla eser bırakmıştır. Eserlerinin listesi Fıkıh ve Fıkıh Usûlü el-Bahru'l-Muhit ed-Dibac fi tavdih'l-minhac İ'lamus-sacid fi ahkami'l-mesacid Habaya ez-zevaya fi'l-fürü` el-Mensur fi tertibi-l kava`idi'l-fıkhiyye Zehru'l-'ariş Fi ahkami'l-haşiş Selasilu'z-zeheb fi'l-usul Luktatu'l-aclan ve billetu'z-zam'an Fi ahkami't-temenni el-Kava`id fil-fıkh (ev fil-furü`) Hadimu'r-rafiı ve'r-ravda fil-furu' veya Hadimu'ş-şerhi ve'r-ravda Hulasatu'l-fünun el-erba`a Şerhu't-tenbih, li-Şirazi Teşnifu'l-mesami` bi cem`i'l-cevami' Şerhu'l-mu`teber li'l-Esnevi Şerhu'l-veciz el-Ğuraru's-sevafir, fi-ma yahtacu ileyhi'l-musafir el-Ezhiyye Fi ahkami'l-ed`iyye, Risale fi't-ta`un ve cevazi'l-firari minhu ez-zerkeşiyye en-Nuket ala umdeti'l-ahkam Ma la yesa`u'l-mukellefe cehluhu Muclil efrah şerhu telhisi'l-miftah (Tecelli'l-efrah) Mecmuatu fıkh Amelun min tıbb li-men habbe et-tırâzu'l-muzehheb fi kavâ`idi'l-mezheb Kitâbu'n-nikâh Tefsir ve Kur'an İlimleri el-Burhân fi `ulumi'l-kur'ân Tefsiru'l-kur'ân Keşfu`l-ma`ani Fi'l-kelâmi alâ kavlihi te`âlâ: "Velemmâ belağa eşuddehü", Hadis ve Hadis İlimleri el-İcâbe li-iradi mâ'stedrakethu `A'işe alâ's-sahâbe etTezkira fil-ahadisi'l-muştehira el-le'âliul-mensura fi'l-ahâdisi'l-muştehira Tekmiletu şerhi'l-minhâc el-Mu`teber fi tahrici ahâdisi'l-minhâc ve'l-muhtasar Tahrici ahâdisi'r-Râfi'i ez-Zehebul-ibriz fi tahrici ahâdîsi Fethi'l-aziz etTenkih li-elFâzi'l-câmi`ıs-sahih Şerhu'l-câmi`i's-sahih (veya) Şerhu`l-Buhâri el-Muhtasar (fi'l-hadis) en-Nuket alâ'l-Buhari en-Nuket alâ İbnis-salah Şerhul-erbain en-neveviyye, Şerhu'l-Buhari Arap Dili ve Belağatı Ma`na lâ ilâhe illa'llâh et-Tezkiratu'n-nahviyye Rabi`u'l-ğazlân Fi'l-edeb Şerhu kasideti'l-burde el-'Arudu's-saviye Rical ve Vefeyât Ukudu'l-cumân Muhtasaru `ukudi'l-cumân zeylu vefeyâtil-a`yân |